بررسی نقش مبادله الکترونیکی داده ها در تجارت الکترونیک
چکیده
در ابتدای هزاره سوم، جهان دوران جدید و تازه ای را تجربه می کند. تحولات سریع و گسترده در تمام ابعاد باعث گردیده که ارتباطات سریعتر و وسیعتر صورت پذیرد. تجارت نیز از این قاعده مستثنی نیست و در سطحی گسترده و با سرعت بسیار متحول شده است. با فراگیرشدن اینترنت و همگانى‌شدن تجارت الکترونیکى و عدم نیاز به سرمایه‌گذارى زیاد در پیاده‌سازى تجارت الکترونیکى براى شرکتها و سازمان‌هاى کوچک و متوسط، استفاده‌کنندگان EDI را برآن داشته است گردش فرآیندهاى تجارى خود را به‌سمت تجارت الکترونیک هدایت نمایند و از آن به عنوان ابزاری برای ایجاد تغییر در شیوه های عملیاتی سازمانها استفاده کنند. در این فرآیند تنها حذف معاملات کاغذی مطرح نیست، بلکه ایجاد تحول درنحوه انجام معاملات سازمانها با طرفهای تجاری نیز مورد نظر است و این خود موجب بازسازی فرآیند های درون سازمانی می شود. در حقیقت بالاترین سطح بهره وری و کارآیی زمانی حاصل می شود که این فن آوری پس از بررسی های کامل و تجزیه و تحلیل فرآیندهای درون سازمانی اجرا شود و پس از برقراری آن نیز فرآیندها به طور مداوم مورد بازنگری و بازسازی قرار گیرند این مقاله ضمن معرفی مبادله الکترونیکی داده¬ها به بررسی نقش آن در تجارت الکترونیک پرداخته و در خاتمه محدودیتهای اجرای آن ذکر شده است.
کلید واژه – تجارت الکترونیک، مبادله الکترونیک داده¬ها(EDI) ، اینترنت، شبکه ارزش افزوده (van)
مقدمه
تغییرات عمیقی در روابط اقتصادی بین افراد، شرکت ها و دولت ها به وجود آمده است. مبادلات تجاری بین افراد با یکدیگر، شرکت ها با یکدیگر و افراد با شرکت ها و دولت ها به سرعت از حالت سنتی خود که عمدتاً مبتنی بر مبادله اطلاعات بر مبنای اسناد و مدارک کاغذی بوده خارج شده و به سوی انجام مبادلات از طریق بهره گیری از سیستم های الکترونیکی در حرکت است. ازاین‌رو در سطح کشورها و مراجع بین‌المللى درجهت زدوده‌شدن روش‌هاى مبتنى بر کاغذ، روش‌هاى نوینى با توجه به پیشرفت علوم رایانه‌اى و مخابراتى ابداع شده است که زمینه تجارت الکترونیک، انتقال اطلاعات تجارى بدون کاغذ و انجام فعالیت‌هاى تجارى به‌طور مستقیم ازطریق رایانه‌ها از دستاوردهاى آن است. در راستاى رسیدن به اهداف مذکور EDI محور اصلى و یا به‌عبارتى ستون فقرات تجارت الکترونیک محسوب مى‌شود. EDI مخففElectronic Data Interchange و به معناى مبادله الکترونیکى داده‌ها است. مبادله الکترونیکی داده¬ها تبادل داده‌های تجاری در یک الگوی استاندارد شده میان رایانه‌هاست. در تبادل الکترونیکی داده‌ها، اطلاعات بر اساس یک الگوی مشخص که به‌وسیله طرفین مبادله‌کننده مشخص شده است سازمانی می‌شوند به‌طوری که اجازه می‌دهند رایانه‌ها بدون دخالت مبادله را صورت دهند و نیازمند هیچ‌گونه دخالت عامل انسانی یا ورود مجدد اطلاعات در دو سر مسیر نیستند. در واقع EDI ابزاری الکترونیکی برای شرکت ها محسوب می شود تا بتوانند مستندات تجاری خود را در بستری الکترونیکی رد وبدل نمایند. در صحنه تجارت جهانی، تجارت الکترونیکی و مبادله الکترونیکی داده ها به عنوان « راز بقاء » مطرح شده و امروزه کشورها شدیداً به دنبال مجهز شدن به ابزار استفاده از این سیستم هستند. مبادله الکترونیکی داده ها سیستمی یکجانبه و بسته نیست بلکه بهره¬مندی و کاربرد آن مستلزم مشارکت جمعی و داوطلبانه کلیه شرکای تجاری ذیربط است. باید به گونه ای عمل کرد تا شرکتها و بنگاه های تجاری بزرگ و کوچک که منابع مالی متنوعی در اختیار دارند در این فناوری شرکت کرده و در انزوا قرار نگیرند. هدف از کاربرد این فناوری، ارتقای کارایی شرکتها از طریق بهبود جریان اطلاعات است. مقاله حاضر تلاش دارد تا ضمن معرفی مبادله الکترونیکی داده¬ها، به بررسی نقش آن در تجارت الکترونیک بپردازد.
بیان مساله و اهمیت و ضرورت تحقیق
برای دسترسی آسان و سریع و مطمئن به اطلاعات تجاری و فرصتهای سرمایه گذاری و انجام معاملات بازرگانی در حداقل زمان و هزینه ممکن و رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی پایدار و داشتن سهم بیشتر در تجارت جهانی، مجهز شدن به فن آوریها و ابزار و امکانات و زیر ساختارهای اساسی برای بهره¬گیری از شیوه¬های نوین تجارت، امری ضروری است. تجارت الکترونیک و مبادله الکترونیکی داده ها (EDI)از جمله شیوه هایی است که تحقق آن تحولی عظیم در ساختار اقتصادی کشور ایجاد خواهد کرد[1]. شرکت¬ها و سازمانها همواره نسبت به تحولات محیط بیرون حساس بوده و بهترین گزینه‌ها را در بهترین زمان برای دست‌یابی به منفعت و موقعیت بهتر در رقابت انتخاب می‌نمایند که باعث ایجاد فاصله بزرگی با سایر سازمان‌هایی خواهد شدک که درک مناسبی از تحولات محیطی به‌خصوص فناوری‌‌ها ندارند. برخورداری بنگاه‌های اقتصادی از فناوری اطلاعات و ورود به عرصه تجارت الکترونیکی در دهه اخیر نه به عنوان یک کیفیت و رویکرد انگیزشی بلکه یک رویکرد پایه‌ای تلقی شده و در عرصه رقابت هوشمندانه موجود در تمامی عرصه‌های خدماتی و تولیدی یک ضرورت برای بقاء و تداوم حضور در صنعت می‌باشد. همچنین مهمترین پیامد جهانی شدن اقتصاد کشورها رشد تجارت الکترونیک است که عناصر آن بازار الکترونیک، تبادل الکترونیک داده و تجارت اینترنتی هستند که مبین ارتباط تنگاتنگ بین فناوری اطلاعات و ارتباطات با فرایندهای بازار و مدیریت است. بنابراین، برای باقی ماندن مدیران در عرصه رقابتهای اقتصادی باید ابزارهای مختلف اطلاعاتی و ارتباطی با دیدی روشن و طبق نیازهای سازمان تامین و راه اندازی شوند. درنهایت آنچه در راستای تجارت الکترونیک برای مدیران دارای اهمیت است بسترسازی مطلوب برای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ساختار سازمانی توأم با شناخت کافی و نگرش مثبت مدیران به ضرورتهای حضور این پدیده در روند فعالیتهای سازمان است. تجارت بین المللی در حال تحولی شگرف و عمیق است و کشورهایی که به تکنولوژی تجارت الکترونیکی و مبادله الکترونیکی داده ها نائل نشوند از محیط تجارت جهانی حذف و منزوی خواهند شد.
1- تاریخچه
استفاده از فناوری های الکترونیکی در زمینه امور بازرگانی پیشینه ای نسبتا طولانی دارد. اولین تلاش ها در این زمینه از سال ١٩٦٥ م. آغاز شده است. امکان دریافت پول از دستگاه های خود پرداز و خرید از طریق کارت های اعتباری از ابتدایی ترین اقدامات انجام گرفته در این زمینه هستند (Moll and Licker,2001) [2].
این روند با ایجاد سیستم های میان سازمانی که امکان تبادل اطلاعات بین سازمان ها و هدایت الکترونیکی کسب و کار را فراهم کردند دنبال شد[3 ] (Senn,2000).
در سالهای نخستین دهه ٩٠ نیاز به مبادله اطلاعات تجاری میان شرکت های بزرگ به حدی جدی شد که پیش از توسعه تکنولوژی های مبتنی بر اینترنت، خود این شرکت ها اقدام به ایجاد شبکه های کامپیوتری با سطوح دسترسی محدود کردند. در آن زمان این روش مبادله اطلاعات مبادله الکترونیکی داده ها یا EDI نامیده شد. ایجاد و توسعه اینترنت بستر مناسبی برای انتقال اطلاعات با حجم زیاد میان کشورها، سازمانها و افراد با یکدیگر ایجاد کرد. این بستر همان چیزی بود که امکان بازرگانی الکترونیکی را فراهم آورد . [4](Vadapalli, 1998) دانشمندان علوم ارتباطات توسعه تجارت الکترونیکی را از یکسو مرتبط به گسترش قابلیت های فناوری اطلاعات و از سوی دیگر وابسته به کاهش هزینه های مترتب به استفاده از این فناوری می دانند. از این دیدگاه فناوری اطلاعات در دوره موسوم به عصر اینترنت قراردارد.
اجزای مبادله الکترونیکی
سه جزء اصلی در مبادله الکترونیکی داده ها عبارتند از [7] :
1. استانداردهای مبادله الکترونیکی داده ها
2. نرم افزار مبادله الکترونیکی داده ها
3. شبکه های طرف ثالث جهت برقراری ارتباط
تعداد مشاهده: 258 مشاهده
فرمت فایل دانلودی:.doc
فرمت فایل اصلی: docx
تعداد صفحات: 15
حجم فایل:191 کیلوبایت
-
محتوای فایل دانلودی: