تغذیه علمی است که دانش بیوشیمی و فیزیولوژی را تواما و با مفهومی مشترک در ارتباط با یک
ارگانیزم و تامین غذای آن بیان میکند . تغذیه شامل جریانی است که در آن سلولهای بدن موجود زنده با بخشی از محیط شیمیایی خارج که برای تامین مواد مورد نیاز جهت انجام مطلوب واکنش های متابولیکی و شیمیایی برای رشد، نگهداری، کار و تولید ضروری است در ارتباط می باشد.
غذا به ماد ه ای اطلاق می شود که حیوان بتواند پس از خوردن، آن را هضم و جذب کرده و به مصرف برساند. به آن قسمت از ماده غذایی که به مصرف واقعی حیوان می رسد، ماده ی مغذی گفته می شود.
استفاده از خوراک آماده برای تغذیه دام به واسطه ایجاد امکان مصرف ضایعات صنعتی و پسماند های کشاورزی در جهت کسب ارزش افزوده و همچنین سهولت حمل و نقل، در سالهای اخیر رو به فزونی نهاده است.
ضمن اینکه تغذیه دام با این نوع خوراک می تواند از بروز امراضی که به دلیل وجود الودگی های
مختلف در غذای دام پدید می اید جلوگیری نماید.
برای ایجاد شرایط بهره بردار ی اقتصادی از دام باید مجموعه ای از مواد که در یک نوع علوفه به تنهایی گرد هم نمی آیند با هم مخلوط و آسیاب نمود . این ترکیب کنسانتره ای را تشکیل می دهد که متشکل از مجموعه ای از مواد غذایی است که قادر است همه عناصر و مواد ضروری بدن دام را در حد نیاز آن برطرف ک ند.مواد موجود در کنسانتره عبارتند از انواع پروتئین ها که از موادی چون کنجاله پنبه تامین می شود، کربوهیدراتها که از غلات و ملاس و تفاله چغندر تشکیل می گردد، چربی ها ، مواد معدنی وانواع ویتامینها.
هرگونه خوراک گیا هى و پرحجم که ارزش غذایى داشته باشد و خوش خوراک هم باشد، علوفه نام
دارد.
یونجه یابیده : این علوفه ارزش غذایى زیادى دارد . یونجه به عنوان یک غذاى عالى در تغذیه دام به خصوص براى گاو شیرى استفاده مى شود. پروتئین و کلسیم بالاى این علوفه نشانه مرغوب بودن آن است. زمان برداشت یونجه وقتى است که یک سوم بوته ها به گل بنشینند . در جیره غذایى گاو شیرى، بین دو تا چهار کیلوگرم یونجه در روز کافى و مناسب است.
علف باغ : این علف در تغذیه گاو شیرى و پروارى استفاده مى شود. به دلیل داشتن رشت ه هاى بلند،نشخوار دام ها را زیاد م ى کند. به علاوه در گاوهاى شیرى باعث بیشترشدن چربى شیر مى شود . براى جلوگیرى ازخارج شدن سریع خوراک هاى آردى از بدن دام هاى پروارى از این علوفه استفاده مى کنند.
کاه به علت خشک و پرحجم بودن، ارزش غذایى زیادى براى دام ها ندارد. از نظر ارزش غذایى، کاه جواز کاه گندم بهتر است . همچنین کاه گندم از کاه برنج بهتر است . براى دام هاى سنگین بهتر است که کاه به صورت رشته هاى بلند باشد . مصرف کاه باید کم و به مقدار لازم باشد. هر چه مقدار این علوفه درجیره غذایى دام ها بیشتر باشد، جلوى هضم و مصرف بیشتر غذا را مى گیرد. بهتر است کاه را همیشه بعد از خوراک هاى دیگر به دام ها داد.
اگر کاه و علوفه هاى مانند آن به صورت غنى شده به دام ها داده شوند . ارزش غذایى بیشتر مى دارند .براى گاوهاى خشک مى توان مقدار بیشترى از این علوفه در جیره غذایى قرار داد.
سیلوها: براى استفاده بیشتر و بهتر از علوفه هاى خشک و هضم بهتر این علوفه ها، آنها را سیلو
مى کنند
ب - خوراک هاى فشرده شده یا کنسا نتره دامى
علوفه هاى آر دى و خوراک هایى که از رشته هاى کمى تشکیل شده اند ر ا خوراک هاى کنسا نتره اى مى گویند. وقتى مقدار مشخصى از ماده هایى مانند جو، سبوس، تفاله چغندر قند، کنجاله تخم پنبه را با تکمیل کننده هاى معدنى و ویتامینى مخلوط کنند، خوراک کنسانتره تهیه مى شود.
براى برطر ف کردن نیاز غذایى دا م هایى که تولید بالایى دارند، علاوه بر علوفه باید مقدار مشخصى ازکنسانتره دامى هم استفاده کرد . به گاوهاى بومى و دورگ روستایى که بیشتر از هشت کیلوگرم شیرتولید مى کنند، باید مقدار مشخصى کنسانتره دامى داد.
به دامداران عزیز سفارش مى شود اگر خوراک را از کارخانه خریدارى مى کنند، در هنگام تهیه و
مخلوط کردن کنسانتره در کارخانه حضور داشته باشند . به این ترتیب، م ى توانند کنترل کنند که
از هرماده اى به مقدار مشخص و لازم در کنسانتره مخلوط شده است و جلوى هرگونه تقلب گرفته شود.
براى تهیه کنسا نتره به وسیله خود دامدار، مى توانید از دستور زیر استفاده کنید . این دستور براى گاوشیرى که بین ده تا پانزده کیلوگرم شیر تولید مى کند، مناسب است.
مقدار جو سى و پنج تا چهل درصد، سبوس گندم سى تا سى و پنج درصد، تفاله چغندر قند هشت
تا ده درصد، کنجاله تخم پنبه پنج تا هفت درصد، نمک نیم درصد و سبوس برنج شش تا هشت درصدباید باشد. به این ماده ها مقدارى کربنات کلسیم یا دى کلسیم فسفات هم اضافه مى کنند.
نکته هاى مهم در تغذیه مخلوط علوفه و کنسانتره براى گاوهاى شیرى روستایى که تولید شیر آنان به هفت تا هشت کیلو گرم مى رسد، لازم نیست که از کنسانتره استفاده کنید . با علوفه هاى مرغوب مى توان نیاز غذایى این دام ها را برطرف کرد . ولى براى گاوهایى که در روز بیشتر از هشت کیلوگرم شیر تولید مى کنند، باید از کنسانتره استفاده کرد.
براى این گاوها در برابر هر یک کیلوگرم شیر تولیدى، نیم کیلوگرم کنسانتره دامى لازم است . براى
مثال اگر گاوى چهارده کیلوگرم شیر تولید مى کند، باید روزانه هفت کیلوگرم کنسانتره به اضافه مقدارلازم علوفه تازه و مرغوب بخورد.
تغییر جیره غذایى دام باید با احتیاط کم کم انجام شود . تا باعث ک م شدن تولید نشود . اگر در غذاى دام از ضایعات استفاده مى شود باید با توجه به نوع ماده افزودنى از مقدار کنسانتره کم کرد.
علوفه هاى سبز، رطوبت زیادى دارند . به همین دلیل دو تا سه برابر علوف ه هاى خشک باید مصرف شوند. اگر بتوان علوفه و کنسانتره را به طور کامل مخلوط کرد، خیلى مناسب است. اگر این کار انجام نشد، سعى کنید فاصله زمانى بین تغذیه با علوفه و کنسانتره خیلى کم باشد.
براى بیشترشدن مقدار تولیدشیره مى توان تا حدودى از کنسانتره دامى استفاده کرد . مصرف زیاد
کنسانتره باعث کم شدن چربى شیر مى شود. در این حالت باید از علوفه هاى مرغوب با رشته هاى بلند وکنجاله تخم پنبه استفاده کرد
-
محتوای فایل دانلودی:
طرح توجیهی تولید انواع کنسانتره دام طیور آبزیان